Tenach en Oude Testament

All inclusive is de titel van een achtdelige online-preken-serie over de verscheidenheid van de bijbelse literatuur-vormen en de hoofdlijnen van de Bijbel.
Klik hier en bekijk het overzicht van deze prekenserie.

Inleiding

Tenach is een Hebreeuws woord en wordt gebruikt om de joodse Bijbel mee aan te duiden. Dit is wat christenen het Oude Testament zijn gaan noemen.

Het woord Tenach

Het woord Tenach is gevormd uit de beginletters van de Hebreeuwse woorden voor de drie delen van de Joodse Bijbel:

• Thora (‘wet’/’onderwijs’)
• Nebi’im (‘profeten’; spreek uit als ‘nuvie’iem’, eerste lettergreep net als de eerste lettergreep van ‘geduld’)
• CHetubim (‘geschriften’; spreek uit als ‘chutoeviem’, eerste lettergreep net als Nebi’im’).

De indeling van de Tenach

De Thora bevat de vijf boeken van Mozes. Daarin verschillen de joodse en christelijke bijbelindeling niet.

Maar na de Thora wordt het anders. De geschiedenisboeken Jozua, Richteren, Samuël en Koningen worden de ‘vroege profeten’ genoemd, vormen samen met de ‘late grote profeten’ en de ‘kleine profeten’ het tweede hoofdeel van de Tenach. De woorden ‘vroeg’ en ‘laat’ gaan trouwens niet over de tijd waarin de profeten leefden, maar over de plek in de Tenach.

Het derde hoofddeel van de Joodse Bijbel, de geschriften, bestaat uit een aantal genres:

• wijsheidsliteratuur (Psalmen, Spreuken, Job),
• de feestrollen (Hooglied, Ruth, Klaagliederen, Prediker, Esther; dit zijn de boeken die op de grote Joodse feesten worden gelezen)
• en de overige boeken (Ezra, Nehemia, Daniel, Kronieken). Ruth, Esther, Ezra, Nehemia en Kronieken staan dus niet na de historische serie van Jozua tot en met Koningen. Bovendien worden Klaagliederen en Daniël niet tot de profeten gerekend.

Een verklaring voor de verschillen

De oudste overzichten van de Joodse bijbelboeken dateren uit de 2^e eeuw voor Christus. De indeling die wordt aangegeven komt bijna helemaal overeen met de indeling van de Tenach, de ‘joodse’ indeling.

We weten niet zeker waarom christenen de joodse driedeling niet hebben aangehouden. Maar waarschijnlijk komt dit door de Griekse vertaling van de Tenach, de ‘Septuaginta’. Vermoedelijk is die vertaling in de 3^e eeuw voor Christus geschreven, voor de Joden in het Middellandse Zeegebied die geen Hebreeuws meer spraken.

De boekvolgorde van de Septuaginta heeft geen drie- maar een vierdeling:

• Wet (Genesis t/m Deuteronomium)
• Geschiedenisboeken (Jozua t/m Esther)
• Wijsheidsboeken (Job t/m Hooglied)
• Profeten (Jesaja t/m Maleachi).

Niemand weet precies waarom voor deze vierdeling is gekozen, maar feit is dat de Griekse vertaling van het Oude Testament deze indeling had. Het Grieks was in die tijd de wereldtaal (vergelijkbaar met het Engels nu). De meeste Joden van buiten het beloofde land gebruikten de Septuaginta als hun Bijbel, omdat ze het Hebreeuws niet machtig waren.

Ook het Nieuwe Testament is in het Grieks geschreven. In de loop van de 1^e en 2^e eeuw na Christus kwamen steeds meer niet-Joden (die het Hebreeuws helemaal niet machtig waren) tot geloof in Jezus. De Septuaginta was vanaf toen al de meest gebruikte ‘Bijbel’. Vermoedelijk is dit de reden dat het Oude Testament de ‘Griekse’ volgorde heeft overgenomen.