Sobibór

Dit artikel hoort bij de synagoge (onderdeel van 'de kerkdienst')

Sobibór was een vernietigingskamp van de Nazi's bij het dorp Sobibór in het oosten van Polen. Het kamp bestond van april 1942 tot november 1943. Er zijn tenminste 170.165 personen naar Sobibór gedeporteerd, waarvan er 169.800 in het kamp werden vermoord, voornamelijk Joden, maar ook Roma en niet-Joodse Polen. Er werden 34.295 Nederlandse Joden vermoord.

Sobibór-transporten

De Sobibór-transporten waren 19 treintransporten waarbij in totaal 34.313 Joden in de Tweede Wereldoorlog gedeporteerd werden vanuit Nederland naar het vernietigingskamp Sobibór. Deze treintransporten vertrokken tussen 3 maart en 20 juli 1943 wekelijks op dinsdag vanuit Kamp Westerbork. Vrijwel alle gedeporteerden werden op de dag van aankomst direct doorgeleid naar de daar aanwezige gaskamers en vermoord. In totaal zijn ongeveer duizend mensen uit Nederland bij aankomst doorgestuurd naar werkkampen in de omgeving. Velen van hen bezweken onder de zware omstandigheden aan mishandeling, uitputting, ondervoeding en ziekte of werden geëxecuteerd. Enkele tientallen werden in het kamp Sobibór te werk gesteld om het vuile werk te doen bij het vermoorden van de duizenden mensen. Zelf werden ze daarna doodgeschoten.
Van de kinderen en jongeren tot zestien jaar oud, die 5, 6 en 7 juni in Kamp Vught geselecteerd werden voor het kindertransport is het overgrote deel ook in Sobibór terechtgekomen, waar zij vrijwel direct na aankomst vergast werden.

Waarschijnlijk is de Alphense synagoge-voorganger Samuel Aardewerk samen met 1987 andere Joden op het een na laatste transport gezet, dat op 13 juli 1943 uit Westerbork vertrok. Drie dagen later, 16 juli 1943, is hij vermoord in de gaskamer van Sobibor.

Van de 34.313 Joden die vanuit Westerbork naar Sobibór zijn afgevoerd, hebben maar 18 (!) mensen de oorlog overleefd.

Een van de monumenten ter herinnering aan de verschrikkingen van Sobibór