Getroost om te troosten

Een bijzondere foto. Na de voetbalinterland Duitsland - Nederland op 19 november j.l. troost Oranje-aanvoeder Virgil van Dijk de Roemeense scheidsrechter, die in de rust van de wedstrijd te horen had gekregen dat zijn moeder was overleden. 

Naar dit ontroerende moment verwees vanmorgen dominee Cees van Atten in de kerkdienst in Hoofddorp die ik bijwoonde.

Vandaag is een bijzondere dag. Deze zondag, die de laatste is in het kerkelijke jaar, wordt genoemd de eeuwigheidszondag. In veel kerken worden de kerkleden die in het afgelopen jaar overleden zijn herdacht. Hun namen worden genoemd en er is gelegenheid voor nabestaanden om door een bepaald ritueel hun dierbaren te eren. Dat kan het aansteken van een kaars zijn of b.v. het neerleggen van een bloem.

Ik ben naar De Graankorrel in Hoofddorp gegaan, waar onze dochter en schoonzoon Marlies en Frank lid zijn. Ook onze jongste dochter Dorien was er. Samen wil den we Anneke gedenken, mijn allerliefste vrouw en hun lieve en zorgzame moeder, die op 30 april van dit jaar is overleden. Voor ons een moment van dankbare herinnering en samen troost zoeken bij God en bij elkaar.

Het werd een dienst vol troost. Er was (net als elke zondag) een moment voor de kinderen. Ze stonden op het podium en de dominee vroeg hen: "Wie huilt er wel eens?" Natuurlijk gingen alle vingers omhoog. "En waarom huil je dan?" "Omdat ik gevallen was", zei een van de kinderen. "Omdat mijn pink uit de kom geschoten was en dat heel veel pijn deed", zei een ander. "Omdat mijn oma is gestorven" - dat zei Sara, onze kleindochter van zeven. Een momentje waarop duidelijk werd dat ook zij haar oma mist. Ontroerend.

Daarna was er gelegenheid om een bloem in een grote vaas te zetten naast het liturgisch bloemstuk dat voor in de kerkzaal staan. Diverse mensen maakten hiervan gebruik. Wij ook; met z'n vieren hebben we enkele rozen in de vaas gezet. Een heftig moment voor ons. En tegelijk heilzaam en troostvol, want we willen Anneke graag in herinnering houden en zo'n herinneringsmoment ook samen 'vieren'. We missen haar vreselijk, maar zijn ook zó dankbaar voor wie ze was en wat ze voor ons betekend heeft.

Daarna de preek. En die begon met de verwijzing naar het troostmoment door voetballer Virgil van Dijk een kleine week geleden. "Wat prachtig om met een klein gebaar iemand die verdriet heeft te kunnen troosten", zei dominee Van Atten. Ogenblikkelijk dacht ik aan de honderden (!) kaarten en mailtjes die ik heb gekregen toen Anneke was overleden; ik heb ze als signalen van troost en meeleven ervaren.

Dominee Van Atten - ik mag Cees tegen hem zeggen, we kennen elkaar wel - had als thema voor de preek: "Getroost om te troosten". Hij baseerde zich daarvoor op een stukje uit de Bijbel (natuurlijk, dat doet elke dominee in elke preek). Het was het begin van een brief van Paulus aan de kerk van de Griekse stad Korinthe (geschreven rond 55 na Chr.), waar staat: "Geprezen zij de God en Vader van onze Heer Jezus Christus, de Vader die zich over ons ontfermt, de God die ons altijd troost en ons in al onze ellende moed geeft, zodat wij door de troost die wijzelf van God ontvangen, anderen in al hun ellende moed kunnen geven" (2 Korinthiërs hfdst.1, verzen 3-4). Paulus prijst en dankt God, omdat Hij, zo zegt hij, "ons altijd troost en ons in al onze ellende moed geeft". Dat raakte me. Ik vond dat zó herkenbaar. We hebben in de eerste maanden van dit jaar gezien hoe Anneke tijdens haar ziekte kracht van God heeft gekregen en in haar ellende moed heeft ontvangen. En ook ikzelf (net als onze kinderen) hebben die kracht en troost ervaren zowel in de ziekteperiode van Anneke als na haar overlijden. Zó bijzonder! Ik heb best soms wel eens vragen, ook naar God toe: "waarom moest ze ziek worden en kon ze niet langer bij ons blijven?" Ik weet dat ik daar geen antwoord op krijg; dat neem ik de Heer ook niet kwalijk. Ik weet wel dat Hij mij (en ons) elke dag kracht en troost geeft. Een troost die dieper gaat dan Van Dijk aan de Roemeense scheids kon geven.

Het tweede deel van de preek ging over hoe je anderen kunt troosten als je zelf getroost bent. Ook dat heb ik ervaren. Ik merk dat ik meer kan invoelen als mensen verdriet hebben. Ook hoor ik van tijd tot tijd als feedback op mijn eigen preken: "er is een dimensie bij gekomen". Ik merk ook wel dat God mij extra kracht geeft en de heilige Geest mij extra inspireert als ik 's zondags de kerkdienst leid en een stukje van de prachtige boodschap van Gods liefde en trouw aan de hoorders mag meegeven. Als ik daardoor anderen kan troosten omdat ik zelf getroost ben, dan vult mij dat met dankbaarheid.

Na de preek zongen we het lied "Ik bouw op U, mijn schild en mijn Verlosser" (Nederlandse bewerking van: "We rest on Thee, our Shield and our Defender!") Bij het eerste couplet zag ik in gedachten Anneke. We zongen namelijk: "Niet eenzaam ga ik op de vijand aan. Sterk in uw kracht, gerust in uw bescherming". Ja, zo kon ze de vreselijke tijd van haar ziekte doorstaan en rust vinden bij God. Ik kon even niet meezingen. Het derde couplet:

          Ik bouw op U, mijn Schild en mijn Verlosser,
          Gij voert de strijd, de huld' is U gewijd.
          In 't laatste uur zal 'k zegevierend ingaan
          in rust met U, die mij hebt voortgeleid.

Emoties van verdriet waren er de hele tijd al. Nu was er ook ontroering, dankbaarheid en troost. Ja, ze is thuis in een voor ons onvoorstelbare glorie. Thuis bij God, voor eeuwig. Dát geloof ik en daar houd ik mij aan vast "tot wij weer elkaar ontmoeten".

Na de dienst werden eer bloemen uitgedeeld aan mensen die een dierbare verloren hebben. Ik kreeg ook een bos prachtige rozen. De helft daarvan heb ik vanmiddag op Anneke's graf gezet.

Wát een bijzondere dag! Virgil moest 'ns weten.....